شناسایی گونه های کنه های بز و گوسفند و بررسی حضور ویروس تب خونریزی دهنده کریمه-کنگو در آنها از طریق rt-pcr در سه شهرستان استان همدان (نهاوند، اسدآباد و فامنین)

این مطالعه به منظور شناسایی گونه های کنه های بز و گوسفند و تعیین وفور آنها و نیز بررسی حضور ویروس تب خونریزی دهنده کریمه- کنگو در آن ها در سه شهرستان اسدآباد، نهاوند و فامنین، استان همدان به مدت یک سال از خرداد سال 1392 تا اردیبهشت سال 1393 در اقلیم های کم ارتفاع دشت و مرتفع کوهستان انجام شد. این پژوهش 5 درصد روستاهای شهرستان ها شامل 13 روستا مورد مطالعه در استان همدان را تحت پوشش قرار داده و در هر روستا 10 گله از دام های کوچک (گوسفند و بز) بطور تصادفی انتخاب و از نظر وجود کنه مورد جستجو قرار گرفت. در این مطالعه در مجموع تعداد 983 راس دام شامل گوسفند و بز در چهار فصل مورد بررسی قرار گرفتند. از 983 راس دام که در 141 گله مورد بررسی قرار گرفت، 343 راس (34/89%) دام آلوده به کنه بودند. از مجموع 343 راس دام آلوده تعداد 881 کنه جمع آوری و شناسایی شد که تمام کنه ها مربوط به خانواده کنه های سخت بوده است. از مجموع کنه های جمع آوری شده در طول دوره مطالعه، بیشترین تعداد کنه؛ 703 عدد (79/8%) در خرداد ماه صید شده است. کنه های سخت جمع آوری شده متعلق به جنس های haemaphysalis، hyalomma و rhipicephalus است که شامل گونه های ریپی سفالوس سانگینئوس (65/2%)، ریپی سفالوس بورسا (29/3%)، هیالوما آناتولیکوم (1/6%)، هیالوما آسیاتیکوم (1%)، هیالوما درومدرایی (0/7%)، همافیزالیس سولکاتا (0/3%)، هیالوما مارژیناتوم (0/1%)، هیالوما شولزی (0/1%)، hyalomma.sp (6/0%) و rhipicephalus.sp (1/1%) می باشد. از مجموع کنه های جمع آوری شده، 100 نمونه از نظر آلودگی به ویروس cchf از طریق آزمایشات مولکولی (rt- pcr) در آزمایشگاه رفرنس آربوویروس شناسی انستیتو پاستور ایران بررسی شدند. 7% از کنه های آزمایش شده برای تعیین آلودگی ویروسی دارای نتیجه مثبت بوده و ژنوم ویروس cchf از آنها جدا گردید. کنه های آلوده شامل 4% کنه های گونه r. sanguineus، 2% کنه های گونه r. bursa و 1% کنه های گونه hy. asiaticum است. تفاوت نتایج این مطالعه با مطالعات دیگر در استان همدان نشان میدهد که میزان آلودگی نه تنها از سالی به سال دیگر اختلاف نشان می دهد بلکه این اختلافات در سطح شهرستان های استان که از شرایط و موقعیت متفاوتی برخوردارند نیز مشاهده می شود. از طرفی دیگر قابلیت انتقال بیماری توسط یک ناقل تابعی از شرایط درونی و بیرونی حاکم بر جمعیت ناقل مانند شرایط اکولوژیکی- محیطی و فاکتورهای ژنتیکی جمعیت است. تفاوت در الگوی زمانی و مکانی آلودگی و عدم آلودگی برخی گونه های مشابه کنه در این مطالعه با دیگر مطالعات انجام شده در کشور می تواند زمینه مطالعات دیگری در اپیدمیولوژی بیماری cchf را فراهم آورد.